Kan je de bio-industrie vergelijken met de holocaust en de slavernij?
Eens in de zoveel tijd heb ik discussies met mensen over vergelijkingen maken tussen de bio-industrie en de slavernij/holocaust. Onlangs had ik weer die discussie met iemand, met als kanttekening dat die discussie wel anders van aard was dan de discussies die ik erover gevoerd heb in het verleden.
Ik merk aan mezelf dat ik veel moeite heb om de bio-industrie naast de slavernij en de holocaust te zetten. Maar ik zeg altijd dat ik geen claim heb op de absolute waarheid dus na wat gesprekken, antwoorden en perspectieven heb ik enkele (nieuwe) inzichten opgedaan. Die wil ik hier delen.
Laat ik vooropstellen dat ik altijd een voor- en medestander ben geweest van de bio-industrie ontmantelen. Daar is geen discussie over mogelijk.
De reden waarom ik moeite heb om de bio-industrie en de slavernij en/of de holocaust naast elkaar te zetten, is omdat we in onze (westerse) samenleving de neiging hebben om onszelf als mensen te onderscheiden van dieren en ons verheven te voelen. Als je dan een vergelijking trekt of dat die verschillende (ernstige) gebeurtenissen naast elkaar zet, ontstaat er een analogie dat tot slaaf gemaakten/joodse mensen beestelijk/dieren/niet-menselijk zijn. En dat zijn precies gedachtegangen die er juist voor zorgen dat ze neergezet worden als de minderwaardige ander, met de escalerende gevolgen van dien, zoals de slavernij of genocide.
In die gesprekken was al met me gedeeld dat er wel parallellen (let op: geen vergelijkingen) getrokken kan worden. Ik had meer nodig om dat in te zien, mea culpa. Die parallellen zie ik in de vorm van dat gelijksoortige en/of eenzelfde mechanismen ten grondslag liggen aan de bio-industrie, de holocaust en de slavernij. Namelijk het kapitalisme (de mens buit de natuur uit), het kolonialisme (de mens verovert dat wat hij als minderwaardig beschouwd), het patriarchaat (alles wat niet-mannelijk is, is minder) en witte suprematie (alles wat niet wit is, is minderwaardig). En dat met ons allen ontmantelen, daar zie ik een grote meerwaarde van in. Voor die ontmanteling is wel nodig dat kennis, informatie en praktische acties toegankelijk gemaakt worden voor mensen. Want over deze onderwerpen theoretisch (blijven) discussiëren is ook een voorrecht.
Dat gezegd hebbende, ik zal wel altijd blijven benadrukken en staan achter het feit dat de bio-industrie, de holocaust en de slavernij niet vergeleken met elkaar kunnen worden.
De reacties en perspectieven die ik heb gegeven en gedeeld, zijn ook gebaseerd op hoe ik kijk naar de actualiteit en realiteit. Een van de argumenten was dat dieren niet als minder gezien worden (door groepen mensen) en daardoor de vergelijking dus niet stuk loopt. Ik ben het daar niet mee eens. Ik ben het eens met dat wij mensen ook dieren zijn, maar als ik kijk naar hoe we onze (westerse) samenleving hebben ingericht, dan zie ik nog de grote neiging om ons als mensen verheven te zien en af te zetten van de notie dat we geen dieren zijn, zoals eerder benoemd. De discussie voeren binnen dit ‘paradigma’, om het zo even te noemen, leidt mijns inziens tot dat mensen die geleden hebben onder het koloniale verleden en de holocaust naast dieren gezet worden. Wij, in de discussie, zien dieren dan niet als minderwaardig, maar zij die dat wel doen, zien de mensen die geleden hebben als dieren en dus minderwaardig.
Ik ben het dus weleens met dat we de mens niet los moeten zien van de natuur. Ik lees en leer veel over de perspectieven van inheemse volkeren en hun relatie met de natuur, die overigens niet altijd vegan zijn en wel dierlijke producten consumeren. Hun relatie met de natuur is er een waar we inspiratie uit mogen en kunnen halen.
Maar we zouden het ook kunnen omdraaien. De manier waarop we met dieren omgaan, is onmenselijk. We kunnen enerzijds stellen dat we onszelf zien als onderdeel van de natuur en daardoor niet meer zijn dan dieren. Maar we kunnen anderzijds ook stellen dat hoe we omgaan met dieren, vooral in de vorm van de bio-industrie, onmenselijk is. Want we kunnen ook met menselijke waarden zoals respect, empathie en medeleven naar de dierlijke/natuurlijke wereld kijken. Ergens is er in de natuurlijke wereld ook een vorm van respect en is er een natuurlijke orde. Het wordt dan meer een semantische discussie. Maar het kan andere mensen helpen om met menselijke waarden, zoals dus empathie en medeleven, te kijken naar dieren en op die manier in te zien dat de huidige relatie met dieren (in de vorm van de bio-industrie) onmenselijk is.
Om het samen te vatten, ik blijf staan achter het feit dat de bio-industrie, de holocaust en de slavernij niet met elkaar vergeleken kunnen worden. Maar door alle perspectieven die mensen gedeeld hebben en de gesprekken die ik heb gevoerd, heb ook nieuwe inzichten opgedaan. Inzichten die dus al vanaf het begin met mij gedeeld waren, maar inzichten die nog niet helemaal binnenkwamen. Ik had meer tijd nodig om na te denken en alles op een rijtje te zetten. Er zijn parallellen die getrokken kunnen worden, vooral als je kijkt naar de onderliggende mechanismen: het kapitalisme, het kolonialisme, het patriarchaat en witte suprematie. Als we onze krachten bundelen, ons focussen op die mechanismen ontmantelen en geen onnodige vergelijkingen maken, bevrijden we onszelf, de dieren en de natuur in z’n geheel, en blijven we ook respect voor elkaar houden.
